Taksonomiese aspekte van die genus Bellamyua Jousseaume 1886 in Oostelike Suid-Afrika

Abstract

1. Die doel van hierdie ondersoek is om 'n basis te stel vir verdere werk wat mag lei tot 'n behoorlike hersining van die verteenwoordigers van die genus Bellamya in suidelike Afrika. 2. Die ondersoek is gebaseer op vier bevolkingsmonsters vanuit KwaZulu, een vanuit Rhodesie, en drie manlike eksemplare vanuit Okavango. 3. 'n Groot aantal Bellamya-spesies kom wyd verspreid in Afrika voor en eksploiteer ' n verskei= denheid van habitattipes. Dit blyk asof verteenwoordigers van hierdie genus aansienlik verder suidooswaarts verspreid is as wat aanvanklik vermoed is. 4 . Aandag is hoofsaaklik geskenk aan geselekteerde aspekte van die skulp , radula en embrio's aangesien dit wou voorkom of hierdie kenmerke van belang mag wees by die uitkenning van spesies. Ten spyte van die omstandigheid dat die uitwendige morfologie, anatomie van die spysvertering- en geslagstelsel blykbaar geen taksonomiese waarde het nie, is dit egter ook ondersoek en beskryf. 5. 'n Klein persentasie van die skulpe vanuit die Pongolapanne is langer as 30 mm, terwyl die Sibaya-eksemplare nie 28 mm skulplengte oorskry nie. 6. Alhoewel die intrabevolkingsvariasie met betrekking tot getal windinge groat is, is daar geen betekenisvolle verskil tussen die monsters vanuit die verskillende vindplekke wat hierdie eienskap betref nie. 7. Die interbevolkingsvariasie met betrekking tot die slankheid van die skulp (L/W) en die vorm van die mondopening (ML/MW) is klein en monsters kan nie op grond van hierdie eienskappe geskei word nie. Verder neem die slankheid van die skulp (L/W) in alle gevalle toe met verhoogde skulplengte (L), terwyl die vorm van die mondopening (ML/MW) geensins neig om slanker te word met toename in skulplengte nie. 8. Die kleur van die skulp stem ooreen met die kleur van die substraat. Die eksemplare vanuit die Sibayameer het 'n geelbruin kleur terwyl skulpe vanuit die oorblywende lokaliteite olyfgroen is. 9. By skulpe vanuit Sibayameer is skouers soms goed ontwikkel, maar die profiel van die winding direk laer af is plat in vergelyking met eksemplare vanuit die Pongolapanne en Gwebirivier waar hierdie kenmerk meestal as gerond beskryf kan word. 10. Die grootste persentasie skulpe vanuit Sibaya-meer het vier groeiringe op die liggaamswinding, terwyl skulpe vanuit die oorblywende lokaliteite oorwegend geen of slegs een groeiring het. 11. Alhoewel die kolumella met die kiel aan sy basis, half oop umbilikus en redelik sterk gevormde kallus oorwegend die beste verteenwoordig is in al die bevolkingsmonsters, is die kallus by Sibaya skulpe die sterkste en by Gwebi-skulpe die swakste ontwikkel. 12. Lengteverlopende skulpturering asook gegolfde spiraalskulpturering is by Sibaya-eksemplare minder opvallend as by skulpe vanuit enige ander lokaliteit. 13. Met betrekking tot die operkulum kon geen verskille tussen die monsters waargeneem word nie. 14. Die interbevolkingsvariasie met betrekking tot wentelasposisie (D), translasiekoers (T) en uitsettingkoers (W) is klein. By Sibaya-eksemplare egter beweeg die konusse die verste weg van die Y-as af (D) en is hulle windinge die minste omvattend (T). 15. Die kleur van die sagte materiaal is violet in die geval van die slakke vanuit Sibayameer en skakerings van grys in die geval van die monsters vanuit die Pongolapanne en Gwebirivier. Geen verdere uitwendige verskille kon egter waargeneem word nie. 16. Geen anatomiese verskille met betrekking tot die morfologie van die spysverteringstelsel, kon tussen die verskillende monsters waargeneem word nie. 17. Die gemiddelde waardes van die kroonwydte (KW), mesokonuswydte (MW) en mesokonuslengte (ML) van mediaantande is in die geval van Sibaya-eksemplare hoer as by enige van die ander vindplekke. Verder bestaan die nei ging by alle tandaspekte om toe te neem met toename in skulplengte. 18. Alhoewel afgeplatte, intermediere en ronde mesokonusse gewoonlik saam op dieselfde radula gevind word, oorheers die afgeplatte tipe by die Sibaya-slakke en die intermediere tipe by die oorblywende vier monsters. 19. Die getal konusse aan weerskante van die mesakonus varieer van vier tot agt by al die bevolkings- monsters, dentikels is dikwels aanwesig, die vorm van die eerste en tweede lateraaltande stem in 'n groat mate ooreen met die van mediaantande en marginaaltande het in alle gevalle 'n tipiese kamagtige voorkoms. 20. Geen mannetjies kon by die ondersoekte monsters gevind word nie en hierdie verskynsel regverdig verdere ondersoek. 21. Geen verskille met betrekking tot die morfologie van die vroulike geslagstelsel kon tussen