Die repudiëring van 'n erfenis deur die insolvente erfgenaam - 'n vervreemding of nie?

Abstract

Die aangeleentheid wat hier aandag geniet, is wat die regsposisie is indien 'n insolvente erfgenaam voor die sekwestrasie van sy boedel 'n erfenis repudieer. Die doel van die ondersoek is om onlangse regspraak aan die hand van toepaslike beginsels van die erfreg en insolvensiereg, asook die standpunte van skrywers in hierdie verband, te bespreek en te ontleed. Daar moet eerstens vasgestel word wat presies die skuldenaar met die dood van die erflater kry. Daarmee saam moet bepaal word watter rol die adiasie of repudiasie van die erfenis deur die erfgenaam speel. Die uitgangspunt is dat indien bevind word dat die erfgenaam reeds by die dood van die erflater 'n reg of 'n voorwaardelike reg kry, die repudiasie daarvan as 'n "vervreemding" beskou sal kan word. Die implikasie van so 'n standpunt is noodwendig dat adiasie outomaties geskied en dat slegs 'n daadwerklike repudiasie deur die erfgenaam die regsposisie verander. Die standpunt word ingeneem dat indien die erfgenaam nie met die dood van die erflater 'n reg of voorwaardelike reg verkry nie, die weiering om die erfenis te aanvaar nie 'n "vervreemding" binne die konteks van artikel 2 van die Insolvensiewet 24 van 1936 is nie. Met inagneming van die beginsels van adiasie en repudiasie binne die omvang van die erfreg en hofuitsprake, word die standpunt uiteindelik gehuldig dat die erfgenaam met die dood van die erflater die bevoegdheid kry om te besluit of hy die erfenis wil adieer of repudieer. Die erfgenaam kan nie gedwing word om die erflating te ontvang nie, en totdat die erfgenaam hierdie bevoegdheid uitgeoefen het, beskik sy boedel oor geen reg of belang in eiendom nie. Indien die erfgenaam adieer, kry hy 'n vorderingsreg om die erfenis in 'n latere stadium van die eksekuteur van die boedel op te eis. Hierdie interpretasie is ook op een lyn met die beslissing in die Van Schoor's Trustees-saak wat reeds in 1858 beslis is. Die onsekerheid wat tans oor hierdie hele aangeleentheid bestaan, noop 'n aanbeveling dat die Insolvensiewet sodanig gewysig moet word dat 'n repudiëring van 'n erfenis voor die sekwestrasie van sy boedel nie as 'n vervreemding geklassifiseer word nie.